Ngày 28/10 vừa qua, ông Trịnh Văn Quyết – Cựu chủ tịch Tập đoàn FLC bị đề nghị truy tố về tội thao túng thị trường chứng khoán cùng lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Hành vi được đánh giá là xâm phạm nghiêm trọng đến lợi ích nhà đầu tư, cùng tính minh bạch của thị trường chứng khoán. Vậy, vi phạm về thao túng thị trường của ông Quyết cụ thể là gì, và có thể bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành?
Về vụ việc ông Trịnh Văn Quyết bị đề nghị truy tố về tội thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Ngày 28/10/2023, Cựu chủ tịch Tập đoàn FLC bị Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đề nghị truy tố về tội thao túng thị trường chứng khoán thu lời 732 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt tài sản trị giá hơn 3.600 tỷ đồng bằng chiêu tăng vốn điều lệ khống (căn cứ khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015).
Trong cùng vụ việc, có 15 người đồng thời bị đề nghị truy tố tội thao túng thị trường chứng khoán bao gồm nhân viên của tập đoàn FLC, anh em nhà ông Quyết (có 2 em gái ruột ông Quyết là bà Trịnh Thị Thúy Nga và Trịnh Thị Minh Huệ), cùng bà Hương Trần Kiều Dung, cựu phó chủ tịch thường trực HĐQT Tập đoàn FLC và nhiều nhân viên Công ty Cổ phần Chứng khoán BOS.
Cụ thể, ông Trịnh Văn Quyết đạo hai em gái cùng một số người sử dụng các tài khoản chứng khoán khác nhau liên tục thực hiện giao dịch từ ngày 26/5/2017 đến 10/01/2022, nhằm đẩy giá cổ phiếu FLC từ 15.500 lên 24.050 đồng/cổ phiếu. Giá trị tăng là 64%. Đến ngày 10/1/2022, ông Quyết chỉ đạo đặt bán hơn 76,7 triệu cổ phiếu, trong đó khớp lệnh 74,8 triệu cổ phiếu FLC tuy nhiên không công bố thông tin theo quy định, thu về 1.689 tỷ đồng.
Kết luận điều tra, ông Quyết cùng đồng phạm đã thao túng thị trường chứng khoán với 5 mã cổ phiếu AMD, HAI, GAB, FLC, ART, thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.
Có thể thấy, hành vi thao túng thị trường chứng khoán diễn ra ngày càng phổ biến và gia tăng về mức độ tinh vi, phức tạp. Trước đó vào ngày 28/6/2023, Công an thành phố Hà Nội đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam đối với các bị can về tội “thao túng thị trường chứng khoán” tại CTCP chứng khoán Châu Á Thái Bình Dương (APS), CTCP Đầu tư Châu Á Thái Bình Dương (API) và CTCP đầu tư IDJ Việt Nam (IDJ) (thường được biết đến là “họ APEC”).
Hành vi như thế nào được xác định là “thao túng thị trường chứng khoán”?
Quy định của pháp luật Chứng khoán hiện hành, “thao túng thị trường chứng khoán” được xác định gồm một, một số hoặc tất cả các hành vi sau:
– Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;
– Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;
– Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;
– Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;
– Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;
– Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.
Thao túng thị trường chứng khoán có thể bị xử phạt hành chính
Đối tượng có vi phạm về thao túng thị trường chứng khoán có thể bị xử phạt hành chính theo những hình thức sau:
Phạt tiền với mức phạt áp dụng bằng 10 lần khoản thu trái pháp luật, nhưng không thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định, tương đương 3 tỷ đồng đối với tổ chức; và 1,5 tỷ đồng đối với cá nhân. Trường hợp không có khoản thu trái pháp luật hoặc mức phạt tính theo khoản thu trái pháp luật thấp hơn mức phạt tiền tối đa trên, thì áp dụng mức phạt tiền tối đa này để xử phạt.
Về hình thức xử phạt bổ sung, đối tượng có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ chứng khoán có thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có hành vi vi phạm; tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán có thời hạn từ 18 tháng đến 24 tháng đối với người hành nghề chứng khoán có hành vi vi phạm.
Biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm buộc nộp lại khoản thu trái pháp luật có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Vi phạm quy định về giao dịch dẫn đến thao túng thị trường chứng khoán cũng có thể bị xử phạt.
Cụ thể, đối tượng cho người khác mượn tài khoản để giao dịch chứng khoán hoặc đứng tên sở hữu chứng khoán hộ người khác dẫn đến hành vi thao túng thị trường chứng khoán có thể bị đình chỉ hoạt động giao dịch chứng khoán có thời hạn từ 06 tháng đến 12 tháng.
>> THAO TÚNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN, XỬ PHẠT THẾ NÀO? https://linconlaw.vn/thao-tung-thi-truong-chung-khoan-xu-phat-the-nao/
>> Đăng ký giao dịch chứng khoán công ty đại chúng https://linconlaw.vn/dang-ky-giao-dich-chung-khoan-cong-ty-dai-chung/
thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.
Thao túng thị trường chứng khoán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo quy định, người có hành vi thao túng thị trường chứng khoán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với các hình phạt như sau:
Đối với cá nhân vi phạm
Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm; hoặc phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 250 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Đối với pháp nhân vi phạm
Pháp nhân thương mại phạm tội có thể bị phạt tiền từ 2 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng; bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Ngoài ra, pháp nhân còn có thể bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Có thể thấy, những sai phạm xảy ra có tác động tiêu cực không hề nhỏ đến quyền lợi các nhà đầu tư và toàn bộ thị trường chứng khoán nói chung, khi đây hiện tại là một kênh huy động vốn cũng như đầu tư hấp dẫn.
Bên cạnh thái độ coi thường pháp luật, đặt lợi ích bất chính lên trên rủi ro về trách nhiệm pháp lý của các chủ thể phạm tội, phải chăng cần nhìn nhận thẳng thắn về những kẽ hở còn tồn tại trong quy định của pháp luật liên quan đến thiết lập, quản lý giao dịch; cơ chế kiểm tra, kiểm soát vi phạm cũng như mức độ răn đe của chế tài hiện hành?
Căn cứ pháp lý và tài liệu tham khảo:
- Luật Chứng khoán 2019;
- Bộ luật hình sự 2015;
- Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán ban hành ngày 31/12/2020;
- Nghị định 128/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán ban hành ngày 30/12/2021;
- Cựu chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết bị đề nghị truy tố, Báo điện tử VNexpress ngày 28/10/2023 https://vnexpress.net/cuu-chu-tich-flc-trinh-van-quyet-bi-de-nghi-truy-to-4670034.html
𝐋𝐈𝐍𝐂𝐎𝐍 𝐋𝐀𝐖 𝐅𝐈𝐑𝐌 – 𝐇𝐨̛̣𝐩 𝐭𝐚́𝐜 𝐯𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐛𝐞̂̀𝐧
- Tại Hà Nội: Tầng 4, Tòa nhà Sudico, đường Mễ Trì, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
- Tại TP.HCM: 272 Đỗ Pháp Thuận, phường An Phú, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
- Website: http://linconlaw.vn/
- Email: Lawyer@linconlaw.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/Linconlawfirmm
- Linkedln: linkedin.com/in/lincon-law-firm-100b96201
- Hotline: +84.987.733.358
