Có thể nói những quy định liên quan đến quyền tác giả được quy định trong luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam cũng đáp ứng được nhiều tiêu chuẩn quy định của quốc tế, có thể đảm bảo các quyền tác giả. Tuy nhiên khi Hiệp định EVFTA bắt đầu có hiệu lực thì các tác giả, người biểu diễn còn được hưởng thêm nhiều lợi ích hơn trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.
1. Được đảm bảo quyền lợi tương tự từ cam kết Đối xử tối huệ quốc
Cam kết đầu tiên của EVFTA về bảo hộ sở hữu trí tuệ nói chung và Quyền tác giả, Quyền liên quan nói riêng đó là cam kết đối xử tối huệ quốc. Theo đó, điều 12.3 của Hiệp định khẳng định:
Liên quan đến việc bảo hộ sở hữu trí tuệ, bất kỳ lợi thế, ưu đãi, đặc quyền hoặc miễn trừ nào mà một Bên dành cho công dân của bất kỳ nước thứ ba sẽ được dành cho công dân của Bên kia ngay lập tức và vô điều kiện, với những ngoại lệ được quy định tại Điều 4 và 5 của Hiệp định TRIPS.
Cam kết này cũng có trong các Hiệp định của WTO, trong đó có Hiệp định TRIPs về các khía cạnh thương mại liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ giữa các quốc gia thành viên WTO.
Điều này mang đến cơ hội cho giới văn nghệ sĩ và các nhà tư vấn luật bản quyền tác giả, trong việc nghiên cứu, tìm tòi và áp dụng các “case study” ở các nước khác nhau để xem xét và áp dụng cho trường hợp của chính mình tại Việt Nam. Bởi vì trong một “thế giới phẳng” như ngày nay, thị trường âm nhạc nói riêng và hoạt động văn hóa nghệ thuật nói chung ngày càng phát triển trên môi trường internet, dường như các trao đổi giao lưu đã không còn biên giới. Do đó, các tranh chấp bản quyền giữa văn nghệ sĩ Việt Nam với các chủ thể ở quốc gia khác, cũng như giữa các nghệ sĩ trên thế giới với các chủ thể tại Việt Nam là không thể tránh khỏi. Vì vậy, việc các Bên trao cho nhau quy chế đối xử tối huệ quốc là một điều công bằng, có đi có lại theo chuẩn mực quốc tế
2. Được quyền độc quyền tác phẩm lợi ích gì từ Hiệp định EVFTA
Theo EVFTA, các quy định về Quyền độc quyền như sau:
Mỗi Bên phải cho phép tác giả có độc quyền cho phép hoặc cấm:
(a) việc sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào một phần hoặc toàn bộ tác phẩm của mình;
(b) bất kỳ hình thức phân phối nào đến công chúng thông qua việc bán hoặc chuyển giao quyền sở hữu khác đối với bản gốc hoặc bản sao tác phẩm của mình; và
(c) bất kỳ việc truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện vô tuyến hoặc hữu tuyến, bao gồm cả việc phổ biến đến công chúng tác phẩm của mình theo cách mà công chúng có thể tự lựa chọn địa điểm và thời điểm tiếp cận tác phẩm.”
Đối với vấn đề này, pháp luật Việt Nam cũng có quy định tương ứng tại Điều 20, Điều 28.6 của Luật Sở hữu trí tuệ và Điều 3.1 của Nghị định 22/2018/NĐ-CP, theo đó Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) Việt Nam định nghĩa Bản sao của tác phẩm là bản sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp một phần hoặc toàn bộ tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. Việc sao chép tác phẩm mà được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
Tương tự vậy, các quyền độc quyền của người biểu diễn, Luật SHTT hiện hành của Việt Nam cũng đã đáp ứng được các quy định của EVFTA cơ bản gồm các quyền như:
– Định hình cuộc biểu diễn; lợi ích gì từ Hiệp định EVFTA;
– Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp cuộc biểu diễn của mình; lợi ích gì từ Hiệp định EVFTA;
– Phát sóng hoặc truyền theo cách khác đến công chúng cuộc biểu diễn của mình;
– Phân phối đến công chúng cuộc biểu diễn của mình qua hình thức bán, cho thuê hoặc chuyển giao quyền sở hữu.
>> BẢO HỘ SỞ HỮU TRÍ TUỆ THỜI ĐẠI 4.0 https://linconlaw.vn/bao-ho-so-huu-tri-tue-thoi-dai-4-0/
>> THỦ TỤC CÔNG BỐ MỸ PHẨM NHẬP KHẨU https://linconlaw.vn/thu-tuc-cong-bo-my-pham-nhap-khau-2/
3. Được quyền được hưởng thù lao lợi ích gì từ Hiệp định EVFTA
EVFTA quy định cho phép người biểu diễn và nhà sản xuất bản ghi âm có quyền được hưởng thù lao hợp lý được trả bởi người sử dụng khi bản ghi âm đã được công bố nhằm mục đích thương mại hoặc bản sao của bản ghi âm đó được sử dụng để phát sóng bằng phương tiện vô tuyến hoặc để truyền đạt tới công chúng. Mỗi Bên phải đảm bảo rằng khoản thù lao này được phân chia giữa những người biểu diễn và những nhà sản xuất bản ghi âm có liên quan. Mỗi có thể quy định những điều kiện để phân chia khoản tiền thù lao này trong trường hợp không có thỏa thuận giữa người biểu diễn và những nhà sản xuất bản ghi âm.
Điều 33 Luật SHTT Việt Nam có quy định về quyền được hưởng thù lao của người biểu diễn và nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình trong trường hợp tổ chức, cá nhân sử dụng bản ghi âm, ghi hình đã công bố nhằm mục đích thương mại và trong hoạt động kinh doanh, thương mại. Việc trả thù lao này theo thỏa thuận, trong trường hợp không thỏa thuận được thì theo quy định của Chính phủ hoặc khởi kiện tại Tòa án.
Như vậy Luật SHTT hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về những điều kiện để phân chia khoản tiền thù lao này trong trường hợp không có thỏa thuận giữa người biểu diễn và người ghi âm. Tuy EVFTA không bắt buộc phải quy định mà chỉ “có thể” quy định các điều kiện hưởng thù lao. Nhưng thiển nghĩ để luật pháp được rõ ràng giúp các bên có chuẩn để theo đó áp dụng. Việt Nam cần bổ sung các điều kiện để phân chia các khoản thù lao giữa nhà sản xuất và người biểu diễn.
4. Được quyền bán lại tác phẩm nghệ thuật lợi ích gì từ Hiệp định EVFTA
EVFTA quy định vì lợi ích của tác giả bản gốc tác phẩm nghệ thuật, mỗi Bên có thể quy định quyền bán lại, được xác định như một quyền không thể chuyển nhượng, được nhận một khoản tiền bản quyền dựa trên giá bán cho bất kỳ lần bán lại nào của tác phẩm sau khi tác giả chuyển giao tác phẩm lần đầu tiên. Đây là một quy định bảo đảm cho tác giả được hưởng thêm lợi ích từ tác phẩm của mình và đã được nhiều nước trên thế giới quy định.
Luật SHTT Việt Nam không quy định về quyền bán lại của tác giả đối với tác phẩm nghệ thuật, Quyền liên quan tại Việt Nam được xác lập trên cơ sở Hợp đồng chuyển nhượng hoặc Hợp đồng chuyển quyền sử dụng. Theo đó, các bên tự thỏa thuận trong Hợp đồng về tiền bản quyền. Việc tác giả có nhận được thêm thù lao khi bên mua tác phẩm chuyển nhượng lại cho bên thứ ba tác phẩm đó, tuy Luật SHTT chưa điều chỉnh, nhưng trên cơ sở các vấn đề dân sự nếu không trái với luật pháp và đạo đức xã hội thì các bên vẫn được quyền tự thỏa thuận trong Hợp đồng.
Nhưng với điều khoản Quyền bán lại của nghệ sĩ đối với tác phẩm nghệ thuật được quy định trong EVFTA đã đảm bảo quyền lợi của các tác giả cũng như khuyến khích tinh thần sáng tạo trong xã hội, mang lại nhiều lợi ích cho tác giả.
Căn cứ pháp lý:
- Hiệp định EVFTA;
- Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009 và 2022).
𝐋𝐈𝐍𝐂𝐎𝐍 𝐋𝐀𝐖 𝐅𝐈𝐑𝐌 – 𝐇𝐨̛̣𝐩 𝐭𝐚́𝐜 𝐯𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐛𝐞̂̀𝐧
- Tại Hà Nội: Tầng 4, Tòa nhà Sudico, đường Mễ Trì, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
- Tại TP.HCM: 272 Đỗ Pháp Thuận, phường An Phú, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
- Website: http://linconlaw.vn/
- Email: Lawyer@linconlaw.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/Linconlawfirmm
- Linkedln: linkedin.com/in/lincon-law-firm-100b96201
- Hotline: +84.987.733.358
